چگونه می توانید مهارت های عملکردی فرزندتان را بهبود ببخشید؟
چه نام عملکرد اجرایی را شنیده باشید یا نه، از این مهارت های حیاتی به طور مداوم در طول زندگی روزمره خود استفاده میکنید. در واقع، این مهارت تقریبا هر کاری را که ما انجام میدهیم کنترل و تنظیم میکند.
مهارت های عملکرد اجرایی نحوه تفکر، پردازش و کنترل رفتارهایمان است. که شامل توانایی ما در موارد زیر هستند:
- توجه به مدیریت زمان
- تنظیم احساسات و رفتارها
- برنامه ریزی وظایف
- سازماندهی و اولویت بندی
- متمرکز ماندن بر روی کار
- تمام کردن پروژه ها
- همدلی و درک دیدگاه های مختلف
- مهارت حل مشکلات
- انجام چند کار به طور همزمان
- داشتن حافظه کاری قوی
همانطور که میتوانید تصور کنید، این مهارت ها برای داشتن یک زندگی سازنده ضروری هستند. توانایی برنامه ریزی مناسب، مدیریت، سازماندهی و اولویت بندی وظایف و فعالیت های روزمره، بخش کلیدی موفقیت تحصیلی است. برای مثال تکالیف را در نظر بگیرید. فرزند شما باید بتواند به خاطر بیاورد که تکالیفش چیست و رویکرد خود را برای تکمیل تکلیف سازماندهی کند. آنها باید بدون حواس پرتی متمرکز بمانند. و اگر تکلیف دشوار است، باید آرام بمانند و بدون عصبانی شدن کمک بخواهند.
مهم است بدانید که مشکل در عملکردهای اجرایی اختلال نیست. با این حال، این مشکلات در میان کودکانی که اختلالات خاصی، مانند ADHD یا ناتوانی یادگیری دارند، رایج است.
کودکانی که در برقراری ارتباط مشکل دارند و به موقع به نقاط عطف گفتار و زبان نمیرسند، ممکن است در مهارت های عملکرد اجرایی نیز مشکل داشته باشند.
در بیشتر موارد، این مهارت ها به طور جادویی یک شبه بهبود نمی یابند. برای تمرین و تقویت این مهارت ها به صورت روزانه، مهم است که با پشتکار با فرزند خود و همچنین با معلمان یا مدیران مدرسه آنها همکاری کنید.
نکات و تمرین های عملکرد اجرایی برای سنین مختلف:
به عنوان مراقب کودک، مهم است که انتظارات شما با سن و پیشرفت رشد کودکتان مطابقت داشته باشد. به عنوان مثال، ما نباید انتظار داشته باشیم که یک کودک پیش دبستانی کاری را که نیم ساعت طول میکشد انجام دهد.
در اینجا چند تمرین مفید بر اساس سن برای بهبود عملکرد اجرایی آورده شده است:
نوزادان: حتی در این سنین پایین، همچنان برای مراقبین مهم است که عادات عملکرد اجرایی را تقویت کنند. یک مثال، بازی کردن بازی مورد علاقه همیشگی قایم باشک است. ممکن است ساده به نظر برسد اما می تواند به کودک شما کمک کند تا با جریان و ریتم بازی آشنا شود و هنگامی که غافلگیر میشود از مهارت خودکنترلی استفاده کند.
در مورد 8 روش افزایش دایره واژگان کودک بدانید.
کودکان نوپا: بازی هایی مانند “هرکی شکلک در بیاره شکل عروسک در بیاره” یا ” گرگم به هوا” به تقویت خودکنترلی در کودکان کمک می کند. این بازی ها به سرعت بین در حرکت بودن و ثابت ماندن جا به جا میشوند، که به بچه ها کمک میکند تفکر انعطاف پذیر و توانایی گوش دادن دقیق به دستورالعمل ها را تمرین کنند.
پیش دبستانی: بازی با کودک و همچنین دادن فرصتی برای معاشرت با کودکان دیگر، به آنها کمک میکند تا به صورت مشارکتی تعامل داشته باشند. این به آنها مهارت های خودتنظیمی مانند اشتراک گذاری و نوبت گرفتن را می آموزد.
این امر مستلزم آن است که در یک محیط اجتماعی انعطاف پذیر باقی بمانند، قوانین را رعایت کنند و مشکلات را حل کنند.
سن مدرسه: زمانی که فرزند شما وارد مدرسه میشود، بازی های پیچیده تر و هیجان انگیزتری را انجام دهید که به سطح بالاتری از استراتژی نیاز دارد. این نه تنها زمان پیوند خانواده را بهبود میبخشد، بلکه به افزایش مهارت های شناختی آنها مانند حافظه کاری، انجام چند کار به طور همزمان، و توانایی آنها برای برنامه ریزی از قبل و تغییر تفکر استراتژیک کمک میکند.
به کودک خود دستورات واضح بدهید این در تمام جنبه های زندگی کودک شما مهم است، به خصوص در مورد تکمیل تکالیف مدرسه و کارهای روزانه. با ارائه دستورالعمل های گام به گام به فرزندتان، مطمئن شوید که انتظارات خود را کاملاً واضح و شفاف به آنها گفته اید. از آنها بخواهید دستورالعمل ها را برای شما تکرار کنند تا بدانید آنها متوجه میشوند.
نیازی نیست که فرزندتان را با انبوهی از مسیرهای پیچیده غرق کنید. آن را ساده و مستقیم بگویید و متمرکز به اصل مطلب باشید.
همچنین به کودکتان چرایی کاری که باید انجام دهد را نیز بگویید. مثلا “این تکلیف را باید کامل انجام بدهی تا نمره خوبی کسب کنی”
فهرست یا چک لیست کار درست کنید. برخی از کودکان در انجام به موقع تکالیفشان مشکل دارند زیرا نمیدانند از کجا شروع کنند یا اول چه کاری انجام دهند. یک لیست سازماندهی شده از کارها می تواند در بهبود مدیریت زمان کودک شما بسیار مفید باشد.
چه یادداشتی روی یخچال باشد، چه تخته وایت بردی در اتاق آنها، یا یک دفترچه رنگی، فهرستی جامع از همه چیزهایی که انتظار دارید فرزندتان انجام دهد، کارهای خانه و تکالیف، و زمانی که آنها باید آن را انجام دهند، داشته باشید.
این کمک بصری میتواند به کودک شما کمک کند تا کنترل بیشتری داشته باشد و همچنین احساس خوبی داشته باشد که همه کارها را انجام میدهد.
به فرزندتان پاداش دهید. اینکه دائما کار انجام دهند و هیچ پاداشی نداشته باشند برای همگان کسل کننده است. پاداش دادن به فرزندتان لزوما به این معنا نیست که به او پول، آب نبات یا یک اسباب بازی جدید بدهید.
مهم است که فرزند شما تفاوت بین آنچه را که میخواهد انجام دهد و کاری را که باید انجام دهد، با ترتیب مناسب تشخیص دهد. به عنوان مثال، کودک شما میخواهد با اسباب بازی های خود بازی کند یا میخواهد به پارک برود. اما برای انجام این کار، آنها باید ابتدا تکالیف خود را تمام کنند یا اتاق خود را تمیز کنند.
در مورد تاثیر ناملایمات کودکی بر آسیب های آینده بدانید.
برای روشن کردن این موضوع از یک ساختار ساده “اول… سپس” استفاده کنید:” ابتدا باید تکالیفت را تمام کنی، سپس به پارک میرویم”
این میتواند به فرزند شما کمک کند تا به طور مستقیم شاهد تأثیرات مثبت تکمیل آنچه از او انتظار میرود باشد.
پروژه های بزرگ تر را به وظایف کوچک تر سازمان دهی کنید. گام های لازم برای تکمیل یک تکلیف بزرگ تر و پیچیده تر، همیشه برای کودکانی که با عملکرد اجرایی مشکل دارند واضح نیست. به عنوان مثال، پر کردن یک کاربرگ بسیار ساده است. اما گزارشی به اندازه کتاب نه.
برای انجام این کار، کودک شما باید کتاب را بخواند، در طول مسیر یادداشت برداری کند، تکلیف خود را بنویسد و سپس آن را به موقع تحویل دهد. خیلی زیاد است! برخی از کودکان ممکن است آنقدر در فرآیند تصمیم گیری غرق شوند و احساس کنند تحت فشار قرار گرفته اند که تصمیم میگیرند تکلیف را نادیده بگیرند یا هرگز شروع نکنند. شما میتوانید با شکستن این پروژه های بزرگ تر، ارائه گام های واضح و مشخص، کمک کنید تا هدفشان دست یافتنی تر شود. برای مثال در شستن ظروف همین اصول اعمال میشود. ابتدا به اسفنج مایع میزنید، سپس ظروف را میمالید، بعد با آب میشویید، سپس روی سینک میگذارید.