مفهوم ناتوانی یادگیری از حیطه های مختلفی چون پزشکی، روان شناسی و آموزش و پرورش تأثیر گرفته است. براین اساس، تعریف و تبیین علل اختلال یادگیری نیز از مبانی نظری مختلف متأثر شده است، در نتیجه تاکنون تعاریف متفاوتی ارائه شده است. تعریف اولیه اختلال در یادگیری بر عوامل عصب شناختی و تعاریف اخیر بر سازه های تحصیلی تأکید دارند. علی رغم تفاوت هایی که میان تعاریف جاری وجود دارد اغلب آن ها در مواردی مشترک اند.
این عوامل عبارتند از:
- وجود تفاوت معنادار بین سطح پیشرفت واقعی و مورد انتظار
- مشکل در انجام تکالیف تحصیلی و یادگیری
- اختلال در فرایندهای روان شناختی پایه
- شواهدی مبنی بر وجود الگوی متغیر رشد
- اختلال کارکردی سیستم اعصاب مرکزی
نکته ای که باید در نظر گرفت این است که هیچ کدام از اختلالات یادگیری از عقب ماندگی ذهنی، اختلال های هیجانی، فقر محیطی، معلولیت های حسی یا ناتوانی های جسمانی ناشی نمی شوند. مرکز بین المللی اختلالات یادگیری، اختلال یادگیری را بدین صورت تعریف می نماید: یک اختلال نورولوژیکال که توانایی مغز را در دریافت، پردازش، ذخیره سازی و پاسخ به اطلاعات تحت تاثیر قرار می دهد.
اصطلاح اختلال یادگیری برای توصیف مشکل غیر قابل توضیح فردی با هوش حداقل متوسط که در کسب مهارت های تحصیلی دچار مشکل است، استفاده می شود. این مهارت ها برای موفقیت در مدرسه و کار، انطباق با شرایط زندگی ضروری هستند. اختلال یادگیری یک اختلال منفرد نیست بلکه اصطلاحی است که به گروهی از اختلالات اشاره دارد.
قانون تحصیلات خاص فدرال اختلال یادگیری خاص را به این صورت تعریف کرده است که وجود اختلال در یک یا بیش از یک فرایند روان شناختی پایه که در فرایند درک یا کاربرد زبان شفاهی یا نوشتاری نقش دارد. این اختلال موجب بروز نقص در توانایی افراد در گوش دادن، فکر کردن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، هجی کردن یا محاسبات ریاضی می گردد.
این اصطلاح شرایطی چون معلولیت های ادراکی، آسیب مغزی ، اختلال جزئی در کارکرد مغز ، نارساخوانی و زبان پریشی رشدی را شامل می شود. این اصطلاح در مورد کودکانی که مشکلات یادگیری آن ها از ناتوانی های حرکتی، بینایی یا شنوایی، عقب ماندگی ذهنی، آشفتگی های هیجانی، فقر محیطی، فرهنگی یا اقتصادی ناشی می شود، به کار برده نمی شود.
اختلال در یادگیری یکی از عوامل مهمی است که باید درمان شود. در کلینیک نگاه نوین میتوانید با جدیدترین روش ها انواع مشکلات را با کاردرمانی و گفتار درمانی درمان کنید.
آدرس کلینیک نگاه نوین: تهران ، خیابان پیروزی، خیابان افراسیابی، پلاک449، واحد4
تماس: +989101427168 | +982133789214
عوامل تاثیرگذار بر اختلال یادگیری
عوامل مختلفی وجود دارد که روی اختلالات یادگیری تاثیر می گذارند که عبارت اند از:
- عوامل ژنتیکی: اختلالات واج شناختی با کروموزوم 9 رابطه دارد و نقص در تشخیص واژگان با کروموزوم 15.
- عوامل قبل از تولد: مصرف دارو و الکل، ابتلا به سرخک
- عوامل زمان تولد: نرسیدن اکسیژن کافی به کودک، وارد شدن ضربه به بدن کودک و ..
- عوامل بعد از تولد: که شاملِ
- عوامل بیولوژیکی یا شیمیایی: پایین بودن قند خون، نارسایی در تغذیه و سوخت و ساز بدن، حساسیت های غذایی به خصوص حساسیت به قند، تخم مرغ و گندم
- عوامل محیطی: مسمومیت های شیمیایی، زمین خوردگی ها و تصادفات، امواج متناوب نور یا روشنایی های مهتابی و نور تلویزیون
- عوامل مربوط به رشد: کندی رشد عصبی (میلینه شدن عصبی بیشتر طول می کشد)
- آنگولار: یکی از آخرین قسمت هایی است که میلینه می شود
- عوامل آموزشی: ضعف در شیوه های آموزشی
- عوامل دیگر: عوامل روان شناختی، تفاوت های فرهنگی و محرومیت های محیطی، تعاملات نامطلوب اجتماعی، تعلیم و تربیت نامناسب خانوادگی یا ایجاد عادات ناصحیح در کودک…
آنچه حائز اهمیت است این نکته است که هریک از عواملی که بدان اشاره شد لزوماً به تنهایی موجب ناتوانی یادگیری در کودک نمی شود و همچنین صرف وجود یک عامل نمی تواند همیشه بطور قطع عامل اصلی در تعیین علت معلولیت های ذهنی یا جسمی باشد. انواع اختلالات یادگیری عبارتند از:
- اختلال در خواندن
- اختلال در نوشتن
- اختلال ریاضیات
اختلالات و نقائص همراه عبارتند از:
- نقص در پردازش شنیداری
- نقص در پردازش دیداری
- اختلالات یادگیری غیرکلامی
- نقائص عملکرد اجرایی
- نقص توجه و بیش فعالی
اختلال در خواندن
این اختلال تقریبا در 91 درصد کودکان و نوجوانان دچار اختلالات یادگیری دیده میشود. اختلال خواندن چنین تعریف شده است که حالتی که در آن پیشرفت خواندن پایین تر از حد مورد انتظار بر حسب سن، آموزش و هوش کودک است. مشخصه اختلال خواندن، ناتوانی برای بازشناسی واژه ها، خواندن کند و نادرست و فهم ضعیف است. به علاوه در کودکان مبتلا به اختلالات کم توجهی یا بیش فعالی خطر اختلال خواندن بالا است.
مطالعات نشان می دهد که تعداد پسرهای مبتلا به ناتوانی خواندن در ارجاع های بالینی 3 یا 4 برابر دخترها است. شواهد نشان میدهند میزان بروز پرخاشگری، افسردگی و کودکانی که علائم بیش فعالی و به طور همزمان اضطراب دارند بالاتر است.
اختلال خواندن بازتاب نقصی در پردازش اصوات کلامی است و کودکانی که در خواندن مشکل دارند دارای نقایصی در مهارت های پردازش نظام آوایی هستند. تشخیص این اختلال عمدتاً وقتی مطرح میشود که پیشرفت خواندن کودک به میزان چشمگیری پایین تر از توانایی هوشی او باشد.
سایر خصوصیات تشخیصی عبارتند از مشکلاتی در فراخوانی و به خاطرآوردن و ردیف کردن حروف و کلمات چاپی و مشکلات پردازش ترکیب های پیچیده دستوری و استنباط آن . کودکان مبتلا به اختلال خواندن ممکن است در خواندن شفاهی دچار اشتباهات متعددی شوند این اشتباهات شامل حذف، اضافات و تحریف کلمات است. ضعف در یادگیری ریاضی یکی دیگر از مشکلاتی است که خیلی از کودکان دارند.
چنین کودکانی در تمایز ویژگی ها و اندازه حروف چاپی بخصوص حروفی که در جهت گیری فضایی و طول خط متفاوتند دچار اشکال میشوند. سرعت خواندن کودکان کند است و اغلب میزان درک آنها پایین تر است.
در هجی کردن مشکل دارند و ممکن است از کلمه وسط یا آخر یک کلمه نوشته شده شروع به خواندن کنند. این کودکان حروفی را که باید خوانده شود پس و پیش میخوانند که بدلیل عدم جابجایی کامل حرکات تعقیبی چپ به راست چشم است. این کودکان وقتی ناچار به استفاده از زبان نوشتاری میشوند اضطرابشان تشدید میشود.
بررسی انواع اختلالات یادگیری
اختلال یادگیری به انواع مختلفی تقسیم میشود که هر کدام بر حوزه خاصی از مهارتهای یادگیری تأثیر می‌گذارند. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین این اختلالات می‌پردازیم.
- دیسلکسیا (اختلال در خواندن)
دیسلکسیا یکی از شایع‌ترین انواع اختلال یادگیری است و به مشکلاتی در خواندن و درک مطلب اشاره دارد. افراد مبتلا به دیسلکسیا معمولاً در تشخیص کلمات، تلفظ و ترکیب حروف دچار مشکل میشوند. - دیسگرافیا (اختلال در نوشتن)
افراد با دیسگرافیا مشکلات زیادی در نوشتن دارند. این مشکلات شامل دست‌خط ناخوانا، مشکل در ترتیب دادن افکار بر روی کاغذ و ناتوانی در نگارش جملات پیچیده است. - دیسکالکولیا (اختلال در ریاضی)
دیسکالکولیا به مشکلات شدید در درک مفاهیم ریاضی اشاره دارد. افراد با این نوع اختلال یادگیری ممکن است در تشخیص اعداد، عملیات ریاضی و مفاهیم مرتبط با اعداد دچار مشکلات زیادی شوند. - اختلال در پردازش شنیداری و دیداری
این نوع اختلالات مرتبط با مشکلات در پردازش اطلاعات شنیداری یا دیداری است. افراد مبتلا به این اختلالات ممکن است در فهم دستورات شفاهی، تشخیص صداها و تفاوت‌ها در تصاویر و اشکال دچار مشکل شوند.
علل اختلال یادگیری
هیچ علت واحدی برای اختلال یادگیری وجود ندارد. اما تحقیقات نشان داده‌اند که چندین عامل میتوانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند. برخی از این عوامل عبارتند:
- عوامل ژنتیکی: شواهد نشان می‌دهد که اختلال یادگیری میتواند به صورت ژنتیکی منتقل شود. اگر یکی از اعضای خانواده فرد دچار این اختلال باشد، احتمال بیشتری برای فرد وجود دارد که به این مشکل مبتلا شود.
- عوامل محیطی: تأثیر محیط قبل از تولد و بعد از تولد بر رشد مغزی میتواند عاملی برای بروز اختلالات یادگیری باشد. عوامل محیطی مانند تغذیه ناکافی در دوران بارداری، مصرف مواد مخدر یا الکل توسط مادر، و مشکلات در حین زایمان ممکن است به مشکلات یادگیری منجر شوند.
- آسیب مغزی: ضربه‌ها و آسیب‌های مغزی نیز میتوانند به اختلال یادگیری منجر شوند. این آسیب‌ها میتوانند فرآیندهای پردازش مغز را مختل کرده و یادگیری را برای فرد دشوار سازند.
- عدم تعادل شیمیایی مغز: عملکرد ناقص مواد شیمیایی در مغز (مانند نوروترانسمیترها) نیز میتواند منجر به مشکلات یادگیری شود. این مواد شیمیایی مسئول انتقال اطلاعات بین سلول‌های عصبی هستند و هر گونه اختلال در عملکرد آنها میتواند فرآیند یادگیری را تحت تأثیر قرار دهد.
روشهای تشخیص اختلال یادگیری
برای تشخیص اختلال یادگیری از چندین روش استفاده میشود که شامل ارزیابیهای تخصصی و آزمون‌های استاندارد میشود. در این فرآیند، معلمان، روان‌شناسان و مشاوران آموزشی به همکاری می‌پردازند تا مشکلات فرد را شناسایی کرده و برنامههای درمانی و آموزشی مناسبی برای او طراحی کنند. برخی از آزمون‌ها و روشهای تشخیصی شامل موارد زیر است:
- آزمون‌های هوش: این آزمون‌ها میتوانند سطح هوش فرد را ارزیابی کنند و تفاوت‌های احتمالی بین تواناییهای کلی و عملکرد یادگیری خاص را مشخص کنند.
- آزمون‌های تحصیلی: این آزمون‌ها به بررسی مهارتهای تحصیلی مانند خواندن، نوشتن و ریاضیات می‌پردازند.
- آزمون‌های پردازش شنیداری و دیداری: این آزمون‌ها مشکلات مرتبط با پردازش اطلاعات شنیداری و دیداری را ارزیابی می‌کنند.
راهکارهای مقابله با اختلال یادگیری
مدیریت اختلال یادگیری نیازمند راهکارهای چندوجهی است که شامل مداخلات آموزشی، تغییرات محیطی و پشتیبانی روانشناختی میشود. برخی از راهکارهای مؤثر عبارت‌اند از:
- آموزش فردی سازی شده
برنامههای آموزشی خاصی برای افراد با اختلال یادگیری طراحی میشود که به نیازهای خاص آنها پاسخ دهد. این برنامه‌ها میتوانند شامل تدریس مهارتهای اساسی با استفاده از روشهای نوآورانه و کارآمد باشند. - استفاده از فناوری‌های آموزشی
فناوری‌های آموزشی مانند نرم‌افزارهای خواندن و نوشتن و برنامههای آموزشی تعاملی میتوانند به افراد با اختلال یادگیری کمک کنند تا مطالب را بهتر درک کنند و مهارتهای خود را تقویت کنند. - پشتیبانی روانشناختی
مشکلات یادگیری میتواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و ایجاد احساس ناکامی شود. پشتیبانی روانشناختی میتواند به فرد کمک کند تا با استرس‌های ناشی از مشکلات یادگیری کنار بیاید و انگیزه بیشتری برای پیشرفت داشته باشد. - آموزش والدین و معلمان
والدین و معلمان نقش بسیار مهمی در کمک به کودکان با اختلال یادگیری دارند. آموزش آنها درباره نحوه برخورد با این مشکلات و استفاده از راهکارهای آموزشی مناسب میتواند به بهبود عملکرد کودک کمک کند.
اختلال در یادگیری یکی از عوامل مهمی است که باید درمان شود. در کلینیک نگاه نوین میتوانید با جدیدترین روش ها انواع مشکلات را با کاردرمانی و گفتار درمانی درمان کنید.
آدرس کلینیک نگاه نوین: تهران ، خیابان پیروزی، خیابان افراسیابی، پلاک449، واحد4
تماس: +989101427168 | +982133789214
چگونه میتوان از اختلال یادگیری جلوگیری کرد؟
هرچند که پیشگیری کامل از اختلال یادگیری ممکن نیست، اما با اقدامات مناسب میتوان از شدت و تأثیرات آن کاست. برخی از این اقدامات عبارت‌اند از:
- تشخیص زودهنگام: هرچه زودتر مشکلات یادگیری تشخیص داده شوند، مداخلات آموزشی زودتر آغاز شده و بهبود بیشتری حاصل خواهد شد.
- حمایت روانی و عاطفی: تقویت اعتماد به نفس و ایجاد محیطی حمایتی برای کودک میتواند در کاهش اثرات منفی اختلال یادگیری مؤثر باشد.
سخن پایانی
اختلالات یادگیری یکی از چالش‌های مهم در فرایند تحصیل کودکان و نوجوانان است که میتواند تأثیرات عمیقی بر عملکرد تحصیلی، اعتماد به نفس و ارتباطات اجتماعی آنان داشته باشد. از آنجایی که این اختلالات ممکن است به دلایل مختلف ژنتیکی، بیولوژیکی یا محیطی رخ دهند، شناخت دقیق و آگاهی والدین، معلمان و متخصصان از این مشکلات، برای پیشگیری و درمان ضروری است.
مهم است که هر کودک به شیوه‌ای مناسب با توجه به نوع اختلال یادگیری خود حمایت شود و راهکارهای آموزشی و درمانی متناسب برای وی فراهم گردد. با فراهم کردن محیطی حمایت کننده و استفاده از روشهای آموزشی مناسب، میتوان تا حد زیادی به پیشرفت این کودکان کمک کرد و از اثرات منفی اختلالات یادگیری کاست.
سوالات متداول در مورد اختلال یادگیری
- اختلالات یادگیری چگونه تشخیص داده میشوند؟
تشخیص این اختلالات از طریق ارزیابیهای تحصیلی، روانشناختی و پزشکی صورت میگیرد که تواناییهای شناختی و عملکردی کودک در حوزههای مختلف یادگیری را ارزیابی میکند.
- آیا کودکان با اختلالات یادگیری میتوانند به موفقیتهای تحصیلی دست یابند؟
بله، با استفاده از روشهای آموزشی مناسب و حمایتهای لازم، کودکان با اختلالات یادگیری میتوانند مهارتهای لازم برای موفقیت تحصیلی را کسب کنند.
- آیا اختلالات یادگیری همیشه با ناتوانی ذهنی همراه است؟
خیر، اختلالات یادگیری از ناتوانی ذهنی متمایز هستند و کودکان با هوش متوسط یا بالاتر هم ممکن است به این اختلالات مبتلا شوند.
- چگونه میتوان به کودکان با اختلالات یادگیری کمک کرد؟
ارائه برنامههای آموزشی ویژه، تمرینهای مستمر و استفاده از روشهای جایگزین آموزشی میتواند به بهبود مهارتهای یادگیری کودکان کمک کند.
من خودم برا کنکور پدرم در اومد حتی یکسال پشت کنکور موندم ولی بعد از اینکه مشاورین شما تماس گرفتم به کلینیک مراجعه کردم واقعا نسبت به قبل خیلی بهتر شدم و الان تو دانشگاه خیلی راحت تر درسام تو ذهنم میمونه ، ممنونم از کلینیک خوبتون
لطف دارید، موفق باشید
واقعا اختلال یادگیری اذیت کننده ترین داستان جهانه هیچ چی بدتر از این نیست