مهارتهای پیش کلامی سنگ بنای رشد گفتار و زبان در کودکان است. از این رو توجه به رشد این مهارت‌‌ها می‌‌تواند تا حد زیادی پیش بینی کننده رشد گفتار و زبان باشد و قبل از اینکه کودک وارد ساختار زبانی شود در مرحله پیش زبانی است که مراحل آن به صورت زیر است:
مرحله پیش هدفمندی:
- سن این مرحله از بدو تولد تا ۹ ماهگی شروع می‌شود
- کودک در این مرحله والدین با گریه نیاز‌های اولیه کودک را متوجه می‌شوند
- کودک پیش نیاز‌های اولیه ارتباط را کم کم کسب می‌کند.
مرحله هدفمندی اولیه:
- ۹ماهگی تا ۱۲ ماهگی
- کودک یاد می‌گیرد از حرکات بیانگر (مانند اشاره به دور و نزدیک، بای بای کردن و…) برای درخواست خود استفاده می‌کنند
- در اواخر این مرحله کودک یک الی دو کلمه بیان می‌کند
مرحله هدفمندی:
- ۱۳ماهگی تا ۱۸ماهگی
- نماد سازی‌های کودک پیشرفته‌تر می‌شود
- کودک از کلمات متنوع‌تری استفاده می‌کند
- کودک یاد می‌گیرد که استفاده از اشیاء را وانمود کند
نیاز به مشاوره دارید؟
همین الان وقت آنلاین رزرو کنید…
دلیل اهمیت مهارتهای پیش زبانی:
مهارتهای پیش زبانى پایه مهارت‌هاى زبانى است و نشان دهنده این است که در مرحله بعدى زبان توسعه و رشد مى‌یابد.
مهارتهای پیش زبانی
- تماس چشمی: تماس چشمی نشان می‌دهد که کودک توجه خود را روی محرک مورد علاقه نگه می‌دارد. کودک در جریان رشد طبیعی یاد می‌گیرد که به صورت والدین خود نگاه کند و از طریق تماس چشمی می‌توان اطلاعات زبانی را دریافت کرد و کودکی که تماس چشمی ندارد اطلاعات زبانی زیادی را از دست می‌دهد. در کودکان دارای اتیسم و بیش فعالی و برخی دیگر از اختلالات حسی این مهارت خیلی ضعیف است و رشد نمی‌کند.
- تقلید: یک پیشنیاز خیلی مهم برای رشد گفتار و زبان است و کودک درجریان رشد طبیعی خود از حرکات والدین، از حالت چهره والدین، از حرکات لب و دهان نگاه می‌کند و تقلید می‌کند کودکی که این تقلید را ندارد باید ابتدا تقلید را ایجاد کرد و سپس به مرحله کلام بری
- اشاره‌ها و ژستچرها: کودک برای بطرف کردن نیازها و خواسته‌های خود از طریق ژست و اشاره درخواست می‌کند به طور مثال دست‌هایش را به سمت بالا می‌برد به معنی اینکه بغلم کن و پیرامون ۱۲ ماهگی، یک کودک با انگشت اشاره خود به ابزارها و رویدادها که مورد دلبستگی او هستند اشاره می‌کند. یا با حرکت صورت به سمت بالا معنی نه را می‌رساند و پیش نیاز اصلی برای گفتار و زبان است.
- توجه مشترک: توجه مشترک به این معناست که کودک به آنچه که شما توجه می‌کنید، توجه کند و به معنای ایجاد تمرکز روی یک شی، فرد، حادثه و… به صورت مشترک با یک فرد دیگر است کودک توجه اشتراکی ضعیفی دارد اطلاعات زبانی را از دست می‌دهد. یکی از مهم‌ترین ملاک‌های تشخیص اتیسم و سایر اختلالات ارتباطی توجه به رشد این مهارت است.
- نوبت گیری: نوبت گیری یکی از مهارتهای پیش زبانی است. تعریف ساده نوبت گیری این است که وقتی یک نفر صحبت می‌کند و بقیه می‌شنوند و وقتی صحبت تمام شد دیگری نوبت برای صحبت کردن پیدا می‌کند.
- صداسازی: نوزاد قبل از اینکه به کلام برسد صدا سازی دارد ابتدا واکه‌ها را می‌گوید و بعد از ان هجا‌ها را بیان می‌کند.
توصیه به والدین:
- توجه کودک را لحظه به لحظه جذب کنید
- کودک را جایی قرار دهید تا شما را ببیند
- به هرچه کودک انجام می‌دهد ملحق شوید و عملکرد او را تقلید کنید.
- برای جلب توجه کودک بلندی صدای خود و زیر و بمی را تغییر دهید
- نوبت گیری را رعایت کنید.
- درطی بازی تماس چشمی برقرار کنید.
- مفید ترین بازی‌ها بازی چهره به چهره است
- دستورات ساده ماند دست دستی کردن و یا بیا برو بشین را یاد دهید
- تماشای تلویزیون بیش از یک ساعت ممنوع است
- گفتار آهنگین و شعرخوانی
- انجام بازی‌های کلامی به جای بازی‌های صرفا حرکتی
گفتار درمان‌گران کلینیک نگاه نوین با تاریخچه گیری از شما و ارزیابی دقیق مهارتهای پیش کلامی نقاط ضعف فرزندانتان را شناسایی می‌کنند و با تکنیک‌های دقیق و علمی مهارت پیش زبانی را ایجاد و بهبود می‌بخشند و با بهبود مهارتهای پیش زبانی، فرزندانتان وارد مهارت زبانی می‌شود و تاخیر گفتار و زبان فرزندتان را جبران می‌کنند.