“روان درمانی” به عنوان یکی از مهمترین روش‌های درمان ارتباطی هستند که در این راستا، کاردرمانی و گفتاردرمانی به عنوان دو روش شناخته شده در این حوزه عمل می‌کنند. در این مقاله به فرق کاردرمانی با گفتار درمانی می‌پردازیم تا افراد بتوانند در انتخاب بهترین روش درمان راهنمایی شوند.
کاردرمانی چیست؟
کاردرمانی که به افراد کمک می‌کند تا با استفاده از فعالیت‌های روزانه، توانایی‌های خود را بهبود بخشند و به اهداف خود دست یابند. متخصصان کاردرمانی در این روش با بررسی دقیق تاریخچه پزشکی و انجام ارزیابی‌های فردی، نیازها و مشکلات فرد را شناسایی می‌کنند. سپس، با توجه به نیازهای هر فرد، برنامه‌های لازم را طراحی و اجرا می‌کنند.
این برنامه‌های کاردرمانی معمولاً شامل تمرینات و فعالیت‌های مشخصی است که فرد باید انجام دهد تا توانایی‌هایش را بهبود بخشد. علاوه بر این، کاردرمانگران به خانواده‌ها و مراجعین نیز آموزش می‌دهند تا به افراد در انجام تمرینات و فعالیت‌ها کمک کنند و محیطی حمایتی برای آنها فراهم آورند. در پایان، با ارزیابی نتایج و پیشرفت‌های فرد، کاردرمانگران می‌توانند تغییرات و بهبودهای ایجاد شده را مورد بررسی قرار دهند و در صورت لزوم برنامه‌ها را به‌روزرسانی کنند.
گفتاردرمانی چیست؟
گفتاردرمانی به افراد کمک می‌کند تا مشکلاتی که در صحبت کردن، بلعیدن یا تکان دادن اجزای صورت وجود دارند را حل کند. در این روش افراد متخصص، به تشخیص مشکلات مربوطه می‌پردازند و با استفاده از تکنیک‌های خاص، از جمله تمرینات گفتاری، بازی‌های کاربردی و … به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌های گفتاری و زبانی خود را تقویت کنند.
فرق کاردرمانی با گفتار درمانی چیست؟
کاردرمانی و گفتاردرمانی هر دو به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک می‌کنند، اما سوالی که در ذهن افراغد ممکن است پیش آید “فرق کاردرمانی با گفتار درمانی” است. در کاردرمانی، تمرکز بر روی فعالیت‌های روزانه و مهم برای فرد است، مثل خوردن، آشامیدن، یا تکان دادن اجزای صورت. هدف اصلی در این درمان، افزایش استقلالیت فرد در انجام این فعالیت‌هاست و کاردرمانگر سعی می‌کند به فرد کمک کند تا بهترین شیوه برای انجام این فعالیت‌ها را پیدا کند.
در گفتاردرمانی، تمرکز بر روی ارتباطات و گفتار فرد است، مانند صحبت کردن به صورت روان یا برقراری ارتباط‌های اجتماعی. بنابراین کاردرمانگر سعی می‌کند مشکلات مرتبط با گفتار و زبان را حل کند تا فرد بتواند بهتر و موثرتر صحبت کند و در ارتباط با دیگران موفق‌تر باشد. در اینجا هدف اصلی ارتقای توانایی‌های گفتاری و زبانی فرد است.
نقاط مشترک کاردرمانی و گفتاردرمانی
در مبحث قبلی فرق کاردرمانی با گفتار درمانی بیان شد. اما آیا در این دو روش نقاط مشترکی وجود دارند؟
در کاردرمانی و گفتاردرمانی، مراحل ارزیابی و طراحی برنامه درمانی بسیار مشابه هستند. ابتدا، هر دو کاردرمانگر و گفتاردرمانگر باید به دقت شرایط و وضعیت فرد مراجعه کننده را ارزیابی کنند. این شامل بررسی مواردی مانند سابقه بیماری‌ها، شرایط مالی، محدودیت‌ها و حمایت اطرافیان می‌شود. سپس، با بررسی محیط زندگی فرد، از جمله محیط کاری و خانه، تغییرات لازم در محیط برای حفظ استقلال و انجام دادن کارهای روزانه او مشخص می‌شود.
پس از ارزیابی، هر دو متخصص باید یک برنامه درمانی مناسب برای فرد طراحی کنند. این برنامه شامل اقدامات و تمریناتی است که به فرد کمک می‌کند تا بهترین عملکرد را در زندگی روزمره‌اش داشته باشد. این برنامه باید با توجه به نیازها و مشکلات فرد طراحی شوند و در طول درمان پیگیری شوند. در صورت نیاز، هر دو متخصص تغییراتی در آن اعمال می‌کنند تا به بهترین نتیجه ممکن برسند.
چه افرادی نیازمند کاردرمانی و گفتاردرمانی هستند؟
فرق کاردرمانی با گفتار درمانی در کودکان و بزرگسالان نیز قابل مشاهده است. کودکانی که با مشکلات جسمی یا روانی مواجه هستند نیاز به کاردرمانی دارند. این مشکلات می‌تواند شامل مواردی مانند مشکلات مادرزادی، اختلالات ارتوپدی، ام اس، سرطان، آتروز، سوختگی، اوتیسم، فلج مغزی، تاخیر در رشد، مشکلات روانی مانند استرس و افسردگی، حواس پرتی شدید و یا قطع عضو می‌شود.
در بزرگسالان، نیز مشکلات جسمی و روانی می‌تواند نیاز به کاردرمانی داشته باشد. مشکلات جسمی از قبیل ام اس، پارکینسون، ضایع نخاعی، ضربه مغزی، سوختگی، مشکلات حرکتی، گرفت پوستی و ضایعه تاندونی به کاردرمانی نیاز دارند. از سوی دیگر، اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنیا، اختلالات خلقی و شخصیتی، استفاده از مواد مخدر و مشکلات روانی مرتبط با کهولت سن نیاز به کاردرمانی دارند.
مراجعه به کاردرمانگر یا گفتاردرمانگر
تصمیم برای مراجعه به کاردرمانگر یا گفتاردرمانگر ممکن است به وابسته بودن به نوع مشکل و نیازهای فرد باشد. اگر فرد مشکلات فیزیکی مانند سکته مغزی، شکستگی استخوان، یا بیماری های عصبی دارد که به عملکرد بدنی و حرکتی او تأثیر می‌گذارد، بهتر است به کاردرمانگر مراجعه کند. کاردرمانی معمولاً برای بهبود عملکرد بدنی، افزایش قدرت و انعطاف و کاهش درد و مشکلات حرکتی انجام می‌شود.
اما اگر فرد مشکلات در زمینه گفتار و زبان دارد، مانند دشواری در تکلم، بلعیدن، لکنت زبان، یا مشکلات ارتباطی، بهتر است به گفتاردرمانگر مراجعه کند. گفتاردرمانی برای بهبود توانایی‌های گفتاری، زبانی، و ارتباطی انجام می‌شود و می‌تواند به تقویت مهارت‌های صحبت کردن، بلعیدن، و ارتباط با دیگران کمک کند.
بنابراین، تصمیم برای مراجعه به کدام متخصص باید بر اساس نوع مشکل و نیازهای فرد اتخاذ شود. در صورتی که مشکلات بدنی و حرکتی وجود دارد، کاردرمانگر می‌تواند بهترین گزینه باشد، و در صورت مشکلات گفتاری و زبانی، مراجعه به گفتاردرمانگر توصیه می‌شود.
آیا کاردرمانگر می تواند به گفتاردرمانگر کمک کند؟
فرق کاردرمانی با گفتار درمانی به وضوح دیده می‌شود ولی هر دو مورد می‌توانند مکمل همدیگر باشند. کاردرمانگران می‌توانند به گفتار کمک کنند، اگرچه این مسئله به نظر ممکن نیاید. در واقع، اغلب کاردرمانگران در حین کاردرمانی خود از روش‌ها و تکنیک‌های گفتاردرمانی استفاده می‌کنند. هدف اصلی آنها تقویت و بهبود کیفیت زندگی فرد می‌باشد و گفتار به عنوان یکی از جنبه‌های مهم زندگی، جزو این فرایند است.
آسیب‌شناسان گفتار و زبان به طور خاص بر روی ارتباطات گفتاری و زبانی تمرکز دارند، اما کاردرمانگران معمولاً با مشکلات گفتاری و زبانی فرد در طی جلسات کاردرمانی مواجه می‌شوند و بهبود آنها را تسهیل می‌کنند. این مسیرها شامل استفاده از تمرینات گفتاری، مکالمات روانشناسی و فعالیت‌های متنوعی است که به بهبود مهارت‌های گفتاری و زبانی کمک می‌کند.
مراحل کاردرمانی و گفتاردرمانی
در مراکز کاردرمانی و گفتاردرمانی، مراحل درمان معمولاً به شکلی مشخصی انجام می‌شوند تا روند بهبود و رفع مشکلات بیماران به سرعت انجام شود. این مراحل عبارتند از:
- مصاحبه با بیمار جهت ارزیابی: در این مرحله، کاردرمانگر با بیمار مصاحبه می‌کند تا میزان توانایی و نیازهای او را ارزیابی کند و برنامه درمانی مناسبی برای وی طراحی کند.
- ثبت رفتارها و فعالیت‌ها: این مرحله شامل ثبت و نگهداری اطلاعاتی است که نشان دهنده رفتارها و فعالیت‌های بیمار در طول درمان است. این اطلاعات به کاردرمانگر کمک می‌کند تا پیشرفت بیمار را مشاهده و ارزیابی کند.
- انجام فعالیت‌های روزانه: بر اساس نیازها و مشکلات بیمار، کاردرمانگر فعالیت‌های روزانه‌ای را برای او طراحی می‌کند که بهبود و رفع مشکلاتش را تسریع می‌کند.
- کمک و مشاهده بیمار: کاردرمانگر در این مرحله به بیمار کمک می‌کند تا فعالیت‌ها را انجام دهد و به طول فعالیت‌ها مشاهده وی را دقت می‌کند تا نوع اختلال و پیشرفت بیمار را تشخیص دهد.
- صحبت با بیمار: در طول جلسات، کاردرمانگر با بیمار در مورد مشکلات و مسائلش صحبت می‌کند و او را در مسیر درمان هدایت می‌کند.
- گزارشگیری از بیمار: کاردرمانگر ممکن است اطلاعاتی که از بیمار دریافت کرده است را به روانپزشک یا دیگر متخصصان مرتبط گزارش دهد تا بتوانند بهترین درمان را برای وی ارائه دهند.
- سنجش بیمار در هنگام مشاهده فیلم‌ها: برای ارزیابی و تشخیص دقیق‌تر، برخی از مراکز کاردرمانی از فیلم‌ها و مواد تصویری استفاده می‌کنند تا بتوانند رفتار و واکنش‌های بیمار را بهتر مشاهده کنند.
- گام برداشتن در جهت درمان اختلال: با توجه به تشخیص و نیازهای بیمار، کاردرمانگران برنامه درمانی مناسبی را برای وی طراحی و اجرا می‌کنند تا بهبود و رفع اختلال وی را تسریع کنند.
سخن پایانی
در این مقاله، به بررسی فرق کاردرمانی با گفتار درمانی پرداختیم و تلاش کردیم تا این دو حوزه درمانی را به طور کلی مورد بررسی قرار دهیم. هر یک از این حوزه‌ها، البته شاخه‌های مختلفی دارند که در موارد پایه‌ای مشابه هستند، اما در تکنیک‌ها و روش‌های استفاده شده تفاوت‌هایی دارند. بنابراین، انتخاب بین کاردرمانی و گفتاردرمانی به طور کامل به مشکل مورد بررسی و نیازهای فرد بستگی دارد. برای حل مشکل و بهبود وضعیت، ممکن است نیاز باشد از یکی از این دو یا حتی هر دوی آنها بهره برد.
سوالات متداول
فرق بین کاردرمانی و گفتاردرمانی چیست؟ کاردرمانی بر روی فعالیت‌های روزمره شخص تمرکز دارد، در حالی که گفتاردرمانی بر روی بهبود ارتباطات و مهارت‌های گفتاری فرد تمرکز دارد.
آیا کاردرمانگران می‌توانند به گفتار کمک کنند؟ بله، کاردرمانگران می‌توانند از روش‌های گفتاردرمانی استفاده کنند تا به بهبود مهارت‌های گفتاری و ارتباطی فرد کمک کنند.
چه کودکانی به کاردرمانی نیاز دارند؟ کودکانی که با مشکلاتی مانند اختلالات گفتاری و زبانی، ناتوانی‌های حرکتی، یا مشکلات روانی روبرو هستند به کاردرمانی نیاز دارند.
مراحل درمان در مراکز کاردرمانی چگونه است؟ مراحل درمان در مراکز کاردرمانی شامل مصاحبه و ارزیابی بیمار، طراحی و اجرای برنامه درمانی، مشاهده و نظارت بر پیشرفت بیمار و گزارشگیری و ارتباط با دیگر متخصصان مرتبط است.