چگونه بازی کردن باعث می شود ارتباط با کودک بیشتر شود؟
امروز در مورد چیزی به نام بازی کار شکن صحبت می کنیم! (این بازی به گونه ای است که بزرگترها شرایطی فراهم می سازند که در آن بچه ها باید شرایط را بسنجند و مشکلات پیش آمده را حل کنند.)
کمی ترسناک به نظر می رسد، اما این استراتژی است که گفتاردرمانگران همیشه از آن برای خانواده هایی استفاده می کنند که در ارتباط اولیه با فرزندشان مشکل دارند و می خواهند بر روی ارتباط سازی با آن ها تمرکز کنند.
بازی کار بچه ها است، و همچنین ابزاری اساسی در گفتار درمانی برای کودکان محسوب می شود. خصوصا کودکانی که می خواهند تازه به حرف بیایند.
بازی ارتباطات را تقلید می کند. از رعایت کردن نوبت و توجه مستمر گرفته، تا روابط علت و معلولی. بازی کردن در واقع چیزی بیشتر از سرگرم کردن است و پر از درس است به خصوص برای مهارت های ارتباطات اجتماعی. اگرچه سرگرمی قطعا کلید همه این ها است!
به طور خلاصه، در گفتار درمانی از بازی و سرگرمی استفاده می شود زیرا به کودکان انگیزه لازمه برای درگیر شدن و انجام دادن تمرینات را می دهد. در حین بازی کردن کودکتان فرصت این را دارد که دایره لغتش را افزایش دهد زیرا واژگان جدیدی می شنود، همچنین او فرصت این را دارد تا ساختار جملات جدید را نیز یاد بگیرد و از آن الگو برداری کند. که همه این ها باعث می شود بتواند با اعتماد به نفس با دیگران ارتباط برقرار کند و گفتگو کند.
در مورد اختلالات یادگیری کودکان در کلاس بیشتر بدانید.
اما لحظاتی نیز وجود دارد که کودک فقط دلش می خواهد بازی کند و فقط درمانگر یا خود والد حین بازی صحبت کنند، در این صورت بازی کار شکن وارد عمل می شود.
تصور کنید فرزندتان در حال عبور از قطار در امتداد مسیر است و خوشحال است که آن را هل می دهد. شاید شما در حال مدل سازی برخی از صداهای قطار باشید، مثلا “هوووو هوووو چی چی” یا شاید بگویید “قطار، حرکت کن!” اما کوچولوی شما به شما توجهی نکرده باشد. کاری که باید در این لحظه انجام بدهید این است که یک خرابکاری به وجود بیاورید و از آنها بخواهید مشکل را حل کنند. مثلا طوری برنامه ریزی کنید که قطار به یک درخت اسباب بازی برخورد کند، حالا مشکلی برای حل کردن وجود دارد. بگویید” واای نه! درخت! قطار ایستتت. درخت را حرکت بده”
می توانید زبانی را مدل کنید که فقط یک پله بالاتر از مرحله ای است که فرزندتان در حال حاضر با آن صحبت می کند، مثلا اگر تک کلمه ای صحبت می کند از عبارات دو کلمه ای استفاده کنید.
با بازی کار شکنی، شرایطی ایجاد می کنیم که حل آن نیاز به ارتباط برقرار کردن دارد. بنابراین هنگام مدل سازی، درخت را نزدیک قطار نگه دارید و منتظر بمانید تا فرزندتان وارد عمل شود. اگر بعد از یکی دو الگو واکنشی نشان نداد، یک بار دیگر مدل سازی کنید و سپس درخت را از مسیر خارج کنید. مثلا “اوف! باید رانندگی یاد بگیری”
آنچه مهم است این است که ما در حال ایجاد یک لحظه هرچقدر کوتاه هستیم که در آن کوچولوی شما نیاز دارد با نوعی تلاش ارتباط برقرار کند. اما اگر فرزندتان به شما پاسخ نداد، می توانید به بازی ادامه دهید و باز جای دیگر خرابکاری ایجاد کنید. به زور اصرار نکنید که چیزی بگویند نباید بگذاریم آن ها ناامید شوند و علاقه شان را از دست بدهند. همیشه فرصت هست که در موقعیتی دیگر دوباره امتحان کنید.
یکی دیگر از اقدامات گفتار درمانگران این است که اسباب بازی هایی را که می دانید فرزندتان دوست دارد را در ظرفی قرار دهید که می دانید خودش نمی تواند آن را باز کند.
در این صورت فرصتی برای آن ها ایجاد کرده اید که بتوانند برای کمک به خودشان از کلمات استفاده کنند. مثلا ممکن است آن ها بگویند “کمک” یا “باز”
می توانید قبل از اینکه به آن ها الگوهای گفتاری بدهید صبر کنید تا ببینید آن ها به تنهایی از شما چیزی می پرسند یا خیر.
چند ایده دیگر برای کار شکنی بازی ها:
لحظه ای به این فکر کنید که در هر یک از این موقعیت ها چه مدلی می توانید بسازید:
- اوه اوه این عروسک چه کفش هایی در دستش دارد؟
- قطعات پازل دست چه کسی است؟ دست بابا است؟
- چه کسی سعی دارد کلوچه ها را بخورد؟
- خدای من! توپ در انبار گیر کرده است حالا چه کنیم؟
در کل هنگامی که با کودکتان بازی می کنید، می توانید هر چند وقت یک بار حرکتی حیله گرانه بزنید تا سناریوی بازی را مختل کرده و لحظاتی را برای برقراری ارتباط تشویق کنید. سرگرمی های زیادی می تواند از خرابکاری کردن به دست بیاید.