تا 65 درصد از بزرگسالان مبتلا به اختلال دو قطبی علائم را قبل از 18 سالگی تجربه کردند. بنابراین در حالی که اغلب بزرگسالان با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند، کودکان در هر سنی ممکن است به این اختلال مبتلا شوند. اختلال دو قطبی در کودکان در مقایسه با بزرگسالان از دوره شدیدتر این بیماری همراه است. مداخله زودهنگام می تواند کلید کنترل علائم باشد.نوجوانان در طول دوره شیدایی بیشتر عصبی هستند تا خوشحال و دوره های افسردگی آنها علاوه بر غم و اندوهی که متحمل می شوند، شامل دردهای فیزیکی نیز است.
علائم اختلال دو قطبی در کودکان
کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دو قطبی تغییرات شدید خلقی و رفتاری را تجربه می کنند که نشان‌دهنده تغییر عمده ای نسبت به خلق و خوی معمولی و رفتار آنهاست. ممکن است دشوار باشد که بدانید چه زمانی علائم به اندازه کافی شدید هستند که نیاز به ارزیابی داشته باشد، بنابراین این سه عامل اساسی را در نظر بگیرید:
عملکرد
چند سوال وجود دارد که باید در مورد عملکرد فرزندتان از خود بپرسید:
آیا رفتارهای مشکل ساز فرزندتان در عملکرد روزانه او اختلال ایجاد می کند؟ آیا آنها می توانند با کودکان دیگر هم سن خود بازی کنند یا ارتباط بگیرند؟ آیا آنها می توانند به طور منظم در مدرسه شرکت کنند؟ آیا خواسته های بی شمار آنها از نیازهای سایر اعضای خانواده بیشتر است؟
برای اطلاعات بیشتر مقاله اختلالات گفتاری چیست؟ را مطالعه کنید.
احساسات کودک
چند سوال وجود دارد که باید در مورد احساسات فرزندتان از خود بپرسید:
آیا فرزند شما احساس می کند مشکلی در او وجود دارد؟ آیا آنها غرق در انجام فعالیت های عادی دیگر بچه های هم سن و سالشان می شوند؟ آیا کودک شما در مورد چیزهایی نگران است که بچه های دیگر حتی به آن فکر نمی کنند؟
سابقه خانوادگی
آیا سابقه بیماری روانی در خانواده شما وجود دارد؟
تحقیقات نشان می دهد که داشتن والدین یا خواهر و برادری که مبتلا به اختلال دو قطبی هستند، شانس ابتلای فرزندتان به آن را افزایش می دهد. با این حال، صرف داشتن سابقه خانوادگی اختلال دو قطبی به این معنی نیست که فرزند شما لزوماً به این بیماری مبتلا خواهد شد. اگر حداقل در دو مورد از سه مورد بالا (عملکرد، احساس و خانواده) به سؤالات «بله» گفته باشید، احتمالاً در مورد علائم خاص اختلال دو قطبی کنجکاو هستید. کارشناسان در مورد علائم دقیقی که ممکن است در اختلال دو قطبی دوران کودکی و نوجوانی ظاهر شوند، اختلاف نظر دارند، زیرا به نظر می رسد متفاوت از علائم بزرگسالان ظاهر شوند، اما برخی از این علائم شامل موارد زیر است:
- اضطراب
- خشم و عصبانیت های انفجاری (تا چند ساعت طول می کشد)
- مخالفت دائمی
- نوسانات خلقی مکرر
- حواس پرتی
- بیش فعالی
- درگیر شدن در بسیاری از پروژه ها یا فعالیت ها به طور همزمان
- انرژی بیشتر از حد معمول
- نیاز کمتر به خواب
- بی قراری
- گرفتن تصمیمات احمقانه و شتاب زده
- افکار رقابتی
- رفتار خشونت آمیز
- بزرگ نمایی
- رفتارهای ریسک پذیر
- افسردگی
- بی حالی
- عزت نفس پایین
- سخت بیدار شدن در صبح
- کابوس های شبانه
- بیان کلمات یا خیلی به سرعت یا خیلی به زور
- افکار مرگ یا خودکشی
بسیاری از این علائم مختص اختلال دوقطبی نیستند و می توانند نگرانی های مختلفی را منعکس کنند.
سایر نشانه های اختلال دو قطبی درکودکان
اختلال دوقطبی در کودکان با نشانه‌های متنوعی همراه است که می‌تواند شناسایی آن را دشوار کند. اکثرا نشانه‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: شیدایی و افسردگی.
-
نشانه‌های شیدایی
- تحریک‌پذیری و هیجان‌زدگی: کودکان ممکن است بسیار پرانرژی و هیجان‌زده باشند.
- خواب کم: کاهش نیاز به خواب و احساس خستگی نکردن.
- افزایش فعالیت‌های خطرناک: کودکان ممکن است به فعالیت‌های پرخطر و بی‌ملاحظه روی آورند.
- افزایش خلاقیت و ایده‌پردازی: در دوره‌های شیدایی، کودکان ممکن است خلاقیت و ایده‌های بسیاری داشته باشند.
-
نشانه‌های افسردگی
- احساس ناامیدی و افسردگی: کودکان ممکن است احساس بی‌ارزشی و ناامیدی کنند.
- کاهش انرژی: خستگی و کمبود انرژی از نشانه‌های معمول افسردگی است.
- تغییرات در خواب و اشتها: مشکلات خواب و تغییرات در اشتها نیز دیده می‌شود.
- عدم علاقه به فعالیت‌های معمول: کودکان ممکن است علاقه خود را به فعالیت‌های معمولی از دست بدهند.
چالش‌های مرتبط با اختلال دوقطبی در کودکان
- تشخیص دیرهنگام: به دلیل تشابه نشانه‌های اختلال دوقطبی با سایر اختلالات، تشخیص دقیق ممکن است به تاخیر بیفتد.
- عوارض جانبی داروها: داروهای مورد استفاده ممکن است عوارض جانبی داشته باشند که نیاز به مانیتورینگ دقیق دارد.
- مدیریت رفتار: کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است نیاز به حمایت و راهنمایی مداوم برای مدیریت رفتارهای خود داشته باشند.
- استیگما و تبعیض: خانواده‌ها و کودکان ممکن است با استیگما و تبعیض مواجه شوند که می‌تواند تاثیرات منفی بر روان‌شان داشته باشد.
تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان
تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان می‌تواند چالش‌برانگیز باشد زیرا نشانه‌های آن ممکن است با سایر اختلالات روانپزشکی مانند اختلال کم توجهی-بیش فعالی (ADHD) یا اختلالات اضطرابی اشتباه گرفته شود. بنابراین مهم است که تا آنجا که می توانید اطلاعات بیشتری در مورد خلق و خو، الگوهای خواب، سطح انرژی، تاریخچه و رفتار فرزندتان ارائه دهید تا احتمالات دیگر را رد کنید. برای تشخیص دقیق، ارزیابی کامل روانپزشکی و روانشناسی لازم است که شامل مصاحبه با کودک و والدین، بررسی تاریخچه خانوادگی و استفاده از ابزارهای تشخیصی معتبر است.
درباره مشکلات شایع لگن در کودکان و نوزادان بیشتر بدانید.
درمان اختلال دو قطبی
درمان اختلال دوقطبی در کودکان به رویکردی چندجانبه نیاز دارد که شامل دارودرمانی، ، گفتاردرمانی، روان‌درمانی و حمایت از خانواده می‌شود. در ادامه درباره هرکدام از این روش ها در درمان اختلال دو قطبی اشاره کردیم.
دارودرمانی
برخی از این داروها عبارتند از:
- داروهای تثبیت‌کننده خلق: مانند لیتیوم که به کنترل نوسانات خلقی کمک می‌کند.
- داروهای ضدافسردگی: برای کاهش نشانه‌های افسردگی.
- داروهای ضدشیدایی: مانند آنتی‌سایکوتیک‌ها که به کاهش نشانه‌های شیدایی کمک می‌کنند.
روان درمانی
روان درمانی نیز نقش مهمی در درمان اختلال دوقطبی در کودکان دارد.
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): به کودکان کمک می‌کند تا الگوهای فکری منفی را شناسایی و تغییر دهند.
- درمان خانوادگی: شامل آموزش والدین و حمایت از خانواده برای مدیریت بهتر نشانه‌های کودک.
- آموزش مهارت‌های اجتماعی: کمک به کودکان برای بهبود روابط اجتماعی و افزایش مهارت‌های مقابله با استرس.
گفتار درمانی
یک درمانگر ممکن است به کودک شما در مورد دوقطبی آموزش دهد و ممکن است راهبردهای مقابله ای را برای کمک به مدیریت علائم ارائه دهد. درمان اغلب شامل اعضای خانواده می شود. خانواده درمانی ممکن است به مسائل مربوط به روابط، مشکلات مدیریت رفتار، یا راهکارهایی برای کمک به کل خانواده برای مقابله با بیماری روانی کودک بپردازد.اگر کودک خطر ایمنی حاد داشته باشد ممکن است در یک زمان نیاز به بستری شدن در بیمارستان روانی باشد. اقدام جدی برای خودکشی، افکار خودکشی با یک برنامه مشخص، آسیب زدن به خود یا روان پریشی تنها چند مورد از دلایل احتمالی کودک مبتلا به اختلال دوقطبی برای ماندن در بیمارستان هستند.
درمان زمانی بهترین نتیجه را دارد که کودک، والدین، پزشکان، درمانگران و سایر ارائه دهندگان درمان به عنوان یک تیم با هم کار کنند. بنابراین مهم است که در قرار ملاقات های نوجوان خود شرکت کنید، سؤال بپرسید، با سایر ارائه دهندگان درمان ارتباط برقرار کنید و به آموزش خود در مورد نیازهای بهداشت روانی فرزندتان ادامه دهید.یک درمانگر یا روانپزشک ممکن است از شما بخواهد که حالات، الگوهای خواب یا رفتار نوجوان خود را ثبت کنید. ترسیم نمودار پیشرفت فرزندتان می تواند به ارائه دهندگان درمان کمک کند تا تعیین کنند که درمان یا داروها تا چه اندازه برای پایدار نگه داشتن خلق و خوی کودک شما مؤثر هستند.
سخن پایانی
اختلال دوقطبی در کودکان یک چالش جدی و پیچیده است که نیاز به تشخیص دقیق و درمان موثر دارد. با توجه به نشانه‌های مختلف و چالش‌های مرتبط با این اختلال، همکاری میان والدین، معلمان و متخصصان بهداشت روان بسیار ضروری است. ارائه حمایت مناسب و درمان‌های چندجانبه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی کودکان مبتلا به اختلال دو قطبی کمک کند و آنها را برای آینده‌ای روشن‌تر آماده سازد.
سوالات متداول
- آیا اختلال دوقطبی در کودکان بهبود می‌یابد؟
اختلال دوقطبی یک بیماری مزمن است، اما با تشخیص و درمان مناسب می‌توان نشانه‌ها را مدیریت و کیفیت زندگی کودک را بهبود بخشید.
- چگونه می‌توانم بفهمم که کودک من به اختلال دوقطبی مبتلا است؟
برای تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان، مشاوره با روانپزشک یا روانشناس و انجام ارزیابی‌های دقیق ضروری است.
- آیا داروهای اختلال دوقطبی عوارض جانبی دارند؟
بله، داروهای مورد استفاده برای اختلال دوقطبی ممکن است عوارض جانبی داشته باشند که نیاز به مانیتورینگ دقیق دارند. با پزشک خود درباره عوارض جانبی مشورت کنید.
- نقش خانواده در درمان اختلال دوقطبی در کودکان چیست؟
خانواده نقش بسیار مهمی در حمایت عاطفی، مدیریت رفتار و همکاری با متخصصان بهداشت روان دارد.
- آیا کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی می‌توانند به مدرسه بروند؟
بله، با حمایت مناسب از سوی والدین و معلمان و ایجاد محیط آموزشی مناسب، کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی می‌توانند به مدرسه بروند و در فعالیت‌های تحصیلی شرکت کنند.